مقالات
بستن سوتین و سرطان؛ واقعیت یا شایعه؟
در سال‌های اخیر، یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات در زمینه سلامت زنان رابطه بین استفاده از سوتین و احتمال ابتلا به سرطان سینه بوده است. برخی از شایعات، به ویژه در دنیای مجازی، باعث شده‌اند تا بسیاری تصور کنند بستن سوتین به خصوص انواع تنگ و فنردار میتواند باعث بروز سرطان سینه شوند. این باور اشتباه است و برای اثبات آن پژوهشهای معتبری صورت گرفته تا زنان بدون نگرانی اقدام به خرید سوتین زنانه و استفاده از آن کنند. در این مقاله به شکل کامل به موضوع آیا بستن سوتین باعث سرطان میشود یا خیر؟ خواهیم پرداخت.
آیا بستن سوتین باعث سرطان میشود؟
پاسخ کوتاه و علمی به این سؤال: خیر است. تا امروز هیچ پژوهش معتبر پزشکی انجام نشده که بتواند ارتباط مستقیم بین استفاده از سوتین و بروز سرطان سینه را نشان دهد. سرطان سینه بیماری پیچیده‌ای است که عوامل متعددی مانند ژنتیک، تغییرات هورمونی، سبک زندگی، ژن و تغذیه می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. پوشیدن یا نپوشیدن سوتین صرفاً یک انتخاب شخصی در زمینه راحتی و حمایت از سینه است و هیچ مدرک علمی قانع‌کننده‌ای مبتنی بر سرطانزا بودن پوشیدن سوتین وجود ندارد.
منشأ شایعه ارتباط سوتین و سرطان سینه
شایعه ارتباط سوتین و سرطان سینه سال‌ها در میان بسیاری از زنان وجود داشته و باعث شده حتی بسیاری از زنان از پوشیدن سوتین خودداری کنند.
شروع این باور به دهه ۱۹۹۰ باز می‌گردد. در این دهه و در سال ۱۹۹۵ کتابی با عنوان «لباسی برای کُشتن» توسط دو نویسنده به نام‌های «سیدنی راس سینگر» و «سوما گریسمایر» منتشر شد. این کتاب ادعا می‌کرد زنانی که ۱۲ ساعت در طول روز سوتین به تن دارند در قیاس با زنانی که از سوتین استفاده نمی‌کنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند.
نویسندگان این کتاب معتقد بودند که سوتین میتواند سیستم لنفاوی سینه را فشرده کند و سموم را در بافت پستان به دام انداخته و باعث سرطان سینه شود. از طرفی آنها ادعا می‌کردند که سرطان سینه در کشورهای توسعه‌یافته‌تر بیشتر رواج دارد؛ زیرا زنان در این کشورها بیشتر از سوتین استفاده میکنند؛ در حالی که زنان در کشورهای کم درآمد چندان از سوتین استفاده نمی‌کنند.
از طرف دیگر بسیاری از افراد باور داشتند که بستن سوتین حداقل ۱۴ ساعت در روز باعث افزایش هورمون پرولاکتین میشود که کاهش گردش خون در بافت سینه را در پی دارد. این کاهش گردش خون مانع از دفع طبیعی مایعات سرطانزا توسط بدن از طریق غدد کیسه‌ای‌شکل سینه میشود که عوارضی دارد.
مدتی زمان برد تا پژوهشگران بتوانند این باور اشتباه را با یافته‌های علمی نقض کنند تا زنان بتوانند بدون نگرانی از سوتین استفاده کنند.
چرا این باور هنوز در بین مردم وجود دارد؟
دلایل مختلفی باعث میشود که همچنان بسیاری از افراد با وجود رد شدن این نظریه توسط انجمن‌های پزشکی همچنان به این باور معتقد باشند. این دلایل به شرح زیر هستند:
• ترس از سرطان سینه یک دغدغه رایج است.
• اطلاعات غلط در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها به‌سرعت پخش میشود.
• برخی افراد تجربه شخصی از درد سینه یا ناراحتی ناشی از سوتین را به اشتباه با بیماری مرتبط می‌دانند.
• نبود آگاهی عمومی در مورد فیزیولوژی پستان و سیستم لنفاوی، موجب باور به این شایعه شده است.
دلایل نداشتن ارتباط سوتین و سرطان سینه
برای اینکه بتوان به درک دقیق‌تری از نداشتن ارتباط سوتین و سرطان سینه رسید باید به یافته‌های علمی و پزشکی معتبر و یا نظر انجمن سرطان آمریکا توجه داشت. می‌توان گفت تقریباً هیچ داده علمی معتبری ارتباطی بین بستن سوتین و افزایش خطر ابتلا به سرطان را اثبات نکرده است.
در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد مصاحبه‌ای با زنان یائسه در مورد الگوهای پوشیدن سوتین در طول زندگی‌شان انجام گرفت. با ارزیابی بیش از ۱۰۰ زن مبتلا به سرطان سینه و تقریباً ۵۰۰ زن که دچار سرطان سینه نبودند مشخص شد که هیچ مدرکی مبتنی بر ارتباط بین تعداد ساعات پوشیدن سوتین یا سوتین فنردار و افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه وجود ندارد.
حتی در مورد ارتباط سوتین فنردار به سرطان سینه مشخص شد به طور معمول زنانی که سینه‌های بزرگ‌تری دارند و از سوتینهای فنردار بیشتر استفاده میکنند اضافه وزن بیشتری دارند. این اضافه وزن یا چربی بیشتر است که این زنان را در معرض خطر سرطان سینه قرار می‌دهد و نه پوشیدن سوتین فنردار.
در یک پژوهش دیگر که در وب‌سایت مؤسسه ملی سلامت آمریکا منتشر گشت به این موضوع پرداخته شد که هیچ یک از جنبه‌های پوشیدن سوتین از جمله اندازه کاپ سوتین، تازگی استفاده، میانگین تعداد ساعات استفاده در روز، پوشیدن سوتین فنردار، یا سن شروع اولین بار پوشیدن منظم سوتین، با خطرات IDC یا ILC مرتبط نبوده است. در واقع این پژوهش‌ها هیچ ارتباطی بین پوشیدن سوتین و افزایش خطر سرطان پستان در زنان یائسه را تأکید نکردند.
انجمن سرطان آمریکا (ACS) صراحتاً اعلام کرده که «هیچ شواهد علمی وجود ندارد که استفاده از سوتین، چه تنگ و چه فنردار، باعث سرطان سینه شود». این سازمان در بررسی گسترده خود به این نتیجه رسید که عواملی مانند سن، سابقه خانوادگی سرطان، وزن، سطح فعالیت بدنی و هورمون‌ها در بروز سرطان سینه نقش دارند، نه نوع لباس زیر.
بررسی تأثیر فشار سوتین بر جریان لنفاوی بدن
جریان لنفاوی بدن وظیفه دارد تا مواد زائد را از بافت‌های بدن به سیستم دفعی منتقل کند. کسانی که شایعه ارتباط سوتین با سرطان سینه را مطرح کردند معتقد بودند که سوتین با فشار بر سینه باعث مختل شدن این جریان میشود؛ اما پژوهش‌ها نشان داد که فشار سوتین به اندازهای نیست که بتواند عملکرد سیستم لنفاوی را متوقف کند. برای مختل کردن جریان لنفاوی این فشار باید به حدی زیاد باشد که باعث کبودی، التهاب یا قطع خونرسانی شود که در حالت عادی و در استفاده از سوتینهای متناسب چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد.
آیا مدت زمان پوشیدن سوتین تأثیری دارد؟
پوشیدن طولانی مدت سوتین به طور مثال یک شبانه روز فقط ممکن است باعث ایجاد احساس ناراحتی، تعریق یا حساسیت پوستی شود و هیچ مدرکی وجود ندارد که ثابت کند این مسئله میتواند باعث ابتلا به سرطان سینه گردد. با این وجود پزشکان توصیه میکنند که برای راحتی و تهویه پوست در زمان خواب از سوتین استفاده نکرد مگر اینکه فرد در دوره پس از جراحی یا دوران شیردهی باشد که در این دوران نیز باید از سوتین مخصوص استفاده کرد.
آیا استفاده از سوتین فنردار سرطان زا است؟
یکی از باورهای شایع در مورد سرطان سینه پوشیدن سوتین فنردار است و اینکه فنر فلزی زیر این سوتین میتواند با ایجاد فشار یا جذب امواج الکترومغناطیسی سرطان را به همراه داشته باشد. باید در نظر داشت این باور نیز شواهد علمی ندارد و هیچ مطالعه‌ای نشان نداده که ثابت کند فلز به کار رفته در فنر سوتین میتواند باعث رشد سلول‌های سرطانی شود. تنها مشکلی که پوشیدن این سوتین میتواند به همراه داشته باشد تحریک پوست یا فشار موضعی به دلیل سایز نامناسب سوتین است که میتواند درد یا التهاب سطحی را به همراه داشته باشد.
عوارض پوشیدن سوتین هنگام خواب
پوشیدن سوتین در هنگام خواب توسط پزشکان توصیه نمیشود؛ زیرا این کار با اینکه به شکل مستقیم ضرری ندارد اما میتواند باعث مشکلات زیر در فرد شود:
• اختلال در خواب به دلیل فشار یا گرما
• تحریک پوست یا ایجاد جوش در ناحیه زیر سینه
• محدودیت تهویه و تعریق بیشتر
چه نوع سوتینی ممکن است مضر باشد؟
پوشیدن سوتین نامناسب اگرچه نمی‌تواند باعث بیماری همچون سرطان شود اما میتواند مشکلاتی را برای پوست و بدن به وجود آورد. از جمله سوتینهایی که پوشیدن آنها توصیه نمیشود موارد زیر هستند:
سوتینهای تنگ و غیراستاندارد
سوتین تنگ و غیراستاندارد در صورتی که به شکل مداوم استفاده شود میتواند عامل اختلال در جریان خون موضعی، احساس درد در قفسه سینه، ایجاد خط فشار و تحریک پوست باشد. با توجه به این دلایل استفاده از این سوتین توصیه نمیشود. این عوارض همگی عوارض فیزیولوژیکی موقت هستند و همچنان ارتباطی با سرطان سینه ندارند.
مدل‌هایی با فنر یا قزن های سفت
مدل‌هایی که فنر یا قزن‌های سفت دارند می‌توانند در تماس مستقیم با پوست زخم یا التهاب به وجود آورند. به همین دلیل توصیه میشود از سوتینهایی با کیفیت بالا و دوخت استاندارد استفاده کرد تا از تماس مستقیم فلز با پوست جلوگیری شود.
جنس‌های مصنوعی و تهویه ناپذیر
پارچه‌های مصنوعی مانند پلی‌استر ممکن است باعث تعریق زیاد و تجمع باکتری‌ها شوند. این مسئله میتواند عوارضی همچون خارش، بوی ناخوشایند و درماتیت (التهاب پوستی) را به همراه داشته باشد. بهترین گزینه برای استفاده روزمره، سوتینهای نخی و تنفس‌پذیر هستند.
راهکارهایی برای استفاده ایمن از سوتین
برای اینکه سوتین نتواند هیچ‌گونه عوارضی برای پوست و بافت این ناحیه به وجود آورد توجه به راهکارهای زیر میتواند بسیار اثرگذار باشد:
انتخاب سایز و فرم مناسب برای بدن
یکی از مهم‌ترین موارد برای استفاده ایمن از سوتین انتخاب سایز و فرم مناسب این لباس زیر است. اگر سایز سوتین کوچک‌تر از سایز سینه باشد فشار زیادی وارد می‌کند و سوتین بزرگ‌تر حمایت کافی ندارد؛ به همین دلیل باید سایز سوتین را کاملاً متناسب انتخاب کرد.
اهمیت استفاده از پارچه‌های طبیعی (مثل نخی)
پارچه‌های نخی علاوه بر تهویه مناسب، به جذب تعریق و جلوگیری از حساسیت پوستی کمک میکنند. سوتینهای نخی برای استفاده طولانیمدت، به‌ویژه در آب‌وهواهای گرم توصیه می‌شوند.
توصیه پزشکان درباره ساعت مجاز استفاده از سوتین
با اینکه هیچ‌گونه محدودیت قطعی در مورد ساعات مجاز استفاده از سوتین وجود ندارد با این وجود پزشکان توصیه میکنند که زنان روزانه بین ۸ تا ۱۰ ساعت از سوتین استفاده کنند. در هنگام خواب نیز استفاده از سوتین پیشنهاد نمیشود تا پوست بتواند نفس بکشد. همچنین در صورت فعالیت ورزشی استفاده از سوتینهای مخصوص ورزش توصیه میشود.
نکاتی برای افرادی که سوتین را طولانی مدت میپوشند
برای کسانی که ناچارند ساعت‌های طولانی سوتین به تن داشته باشند رعایت نکات زیر ضروری است:
• بهتر است از سوتینهای نرم و بدون فنر استفاده کرد.
• هر چند ساعت یک بار بهتر است سوتین را باز کرد تا گردش خون در ناحیه بهبود یابد.
• سوتین را باید به شکل روزانه شست تا از تجمع آلودگی و چربی در آن جلوگیری شود.
• هر ۶ ماه تا یک سال باید سوتین خود را تعویض کرد.
دلایل بروز سرطان سینه
سرطان سینه به دلایل مختلفی میتواند رخ دهد و در واقع بستن سوتین نقشی در آن ندارد. از جمله دلایل بروز سرطان سینه موارد زیر هستند:
سبک زندگی
نوع برخورد فرد با مشکلات، دیدگاه فرد نسبت به زندگی، نوع و میزان غذا خوردن در شبانه‌روز، و میزان استرس مواردی هستند که می‌توانند عامل سرطان سینه باشند.
سابقه خانوادگی
تحقیقات نشان دادهاند ژنتیک ۵ تا ۱۰ درصد میتواند عامل سرطان سینه باشد. افرادی که مادر، خواهر یا دختر مبتلا به سرطان سینه یا تخمدان دارند بیشتر در معرض سرطان هستند.
از دیگر دلایل ابتلا به سرطان سینه موارد زیر هستند:
• شروع زودهنگام قاعدگی (قبل از ۱۲ سالگی)
• شروع دیرهنگام یائسگی (بعد از ۵۵ سالگی)
• بچه‌دار نشدن
• بچه‌دار شدن در سنین بالا
• هورمون درمانی برای یائسگی
• سیگار کشیدن یا در معرض دود سیگار بودن
• استفاده از قرص‌های ضد بارداری خوراکی
• قرار گرفتن در معرض اشعه‌های مضر و رادیو اکتیو
علائم اصلی سرطان سینه در بانوان چیست؟
شناسایی زود هنگام علائم سرطان سینه میتواند نقش مؤثری در درمان آن داشته باشد. از علائم هشداردهنده این بیماری موارد زیر هستند:
• وجود توده یا سفتی غیرطبیعی در سینه یا زیر بغل
• تغییر در شکل یا اندازه سینه
• ترشح غیرعادی از نوک سینه (به‌ویژه خونی)
• فرورفتگی یا تغییر رنگ پوست سینه
• احساس درد مداوم یا التهاب
در صورت مشاهده هر کدام از این علائم باید هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کرد.
عوارض پوشیدن سوتین
سوتین اگر به درستی انتخاب نشود میتواند عوارض غیرسرطانی همچون موارد زیر را به همراه داشته باشد:
• درد در شانه و گردن به دلیل فشار بندها
• خارش یا قرمزی پوست
• ایجاد خط و تورم در زیر سینه
• تعریق بیش از حد در ناحیه زیر بغل و قفسه سینه
انتخاب یک سوتین با سایز و جنس مناسب میتواند از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کند.
راه‌های پیشگیری از سرطان سینه
برای پیشگیری از ابتلا به سرطان سینه همواره پیشگیری بهتر از درمان است. توصیه میشود از راهکارهای زیر برای جلوگیری از ابتلا به سرطان سینه استفاده کرد:
• داشتن وزن متعادل و رژیم سالم: مصرف سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل و کاهش مصرف چربی‌های اشباع‌شده خطر ابتلا را کم می‌کند.
• ورزش منظم: فعالیت بدنی روزانه به تعادل هورمونی و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند.
• پرهیز از سیگار و الکل: هر دو عامل به طور مستقیم با افزایش احتمال سرطان سینه مرتبط‌اند.
• مراقبت‌های دوره‌ای و معاینات منظم: معاینه ماهانه سینه‌ها و انجام ماموگرافی طبق توصیه پزشک، مهم‌ترین ابزار تشخیص زودهنگام است.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
زمان مراجعه به پزشک برای پیشگیری و درمان به موقع سرطان سینه از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورت مشاهده هرگونه تغییر در بافت سینه، وجود توده، درد مداوم، یا ترشح غیرعادی از نوک سینه، باید سریعاً به پزشک متخصص پستان یا انکولوژی مراجعه کنید. همچنین به بانوان بالای ۴۰ سال توصیه میشود سالی یک بار ماموگرافی را انجام دهند حتی اگر هیچ‌گونه علائمی نداشته باشند.
کلام پایانی
شایعه ارتباط بستن سوتین و سرطان سینه سال‌هاست که در میان مردم رواج دارد؛ اما هیچ‌گونه مدرک پزشکی علمی و آماری این ارتباط را تأیید نکرده است. استفاده از سوتین مناسب نه تنها مضر نیست؛ بلکه به حفظ فرم سینه و راحتی روزمره کمک می‌کند. آنچه که اهمیت دارد انتخاب صحیح سوتین، توجه به سلامت عمومی و انجام معاینات منظم سینه است تا از ابتلا به سرطان سینه پیشگیری شود.
سوالات متداول کاربران درمورد رابطه سوتین و سرطان سینه
خیر. هیچ پژوهش علمی معتبری تاکنون ارتباط مستقیم بین پوشیدن سوتین و ابتلا به سرطان سینه را تأیید نکرده است. سرطان سینه بیشتر تحت تأثیر عواملی مانند ژنتیک، سن، تغییرات هورمونی، چاقی، سبک زندگی و سابقه خانوادگی است، نه نوع لباس زیر.
خیر، استفاده از سوتین تنگ یا فنردار باعث سرطان نمیشود. تنها در صورتی که سوتین بیش از حد تنگ باشد، ممکن است باعث فشار، تحریک پوست یا احساس ناراحتی شود. پژوهشهای انجامشده نشان دادهاند هیچ تفاوتی بین زنانی که سوتین فنردار میپوشند و کسانی که نمیپوشند از نظر بروز سرطان وجود ندارد.
پوشیدن سوتین هنگام خواب سرطانزا نیست، اما توصیه نمیشود. زیرا میتواند باعث تعریق، تحریک پوست و کاهش کیفیت خواب شود. بهتر است شبها برای استراحت بدن، سوتین را درآورید تا پوست و بافت سینه تهویه و جریان خون بهبود یابد.
فشار سوتینهای معمولی به اندازهای نیست که بتواند جریان لنفاوی را متوقف کند. برای اختلال در سیستم لنفاوی، فشار باید بسیار زیاد باشد تا حتی خونرسانی را مختل کند؛ در حالی که هیچ سوتین استانداردی چنین فشاری وارد نمیکند.
سوتینهایی با جنس نخی، تهویهپذیر و بدون فشار زیاد برای استفاده روزانه بهترین گزینه هستند. همچنین انتخاب سایز مناسب و فرم درست سوتین باعث میشود از درد، تحریک پوستی و ناراحتی جلوگیری شود.
پوشیدن طولانیمدت سوتین باعث سرطان نمیشود، اما بهتر است هر چند ساعت یکبار آن را باز کنید تا گردش خون و تهویه پوست بهتر شود. پزشکان توصیه میکنند روزانه حدود ۸ تا ۱۰ ساعت از سوتین استفاده شود و شبها در زمان خواب، بدن در حالت آزاد باشد.
احساس درد یا فشار معمولاً به دلیل سایز نامناسب سوتین است، نه سرطان. در صورت تداوم درد یا مشاهده علائمی مانند توده، ترشح غیرعادی یا تغییر شکل سینه باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بررسی دقیق انجام شود.
